Φαινόμενο Yo-Yo

Το σωματικό βάρος διαφέρει κατά τη διάρκεια της ημέρας, καθώς καταναλώνονται τρόφιμα και κατόπιν μεταβολίζονται. Το σωματικό βάρος διαφέρει επίσης από μέρα σε μέρα, από εβδομάδα σε εβδομάδα, και σε μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. Η κατανόηση αυτών των διακυμάνσεων και η σχέση τους με τον κύκλο του σωματικού βάρους σχετίζονται με τη δίαιτα και την επανάκτηση των κιλών που χάθηκαν (yo-yo δίαιτα) και είναι σημαντική στην κατανόηση της παχυσαρκίας.


Οι ενήλικες ηλικίας κάτω των 55 ετών έχουν την τάση να παίρνουν βάρος, ενώ άνω των 55 ετών τείνουν να χάνουν. Οι γυναίκες έχουν σημαντικά μεγαλύτερη διακύμανση στο βάρος τους από ότι οι άνδρες. Σε μια μελέτη, βρέθηκε αύξηση του σωματικού βάρους κατά 25% στο 2,9% των ανδρών ηλικίας 25-44, σε σύγκριση με το 6,5% των γυναικών της ίδιας ηλικιακής ομάδας. Στη μεσαία ηλικιακή ομάδα από 45 έως 64 ετών, οι αριθμοί που αφορούν την αύξηση του σωματικού βάρους των 25% είχε μειωθεί σχεδόν κατά το ήμισυ: 1,8% για τους άνδρες, σε σύγκριση με το 2,9% των γυναικών της ίδιας ηλικιακής ομάδας. Η πιθανότητα μίας σημαντικής αύξησης σωματικού βάρους ήταν σημαντικά υψηλότερη στην ομάδα των υπέρβαρων σε σχέση με εκείνους που είχαν φυσιολογικό βάρος στις νεότερες ηλικιακές ομάδες.

Επειδή η συχνότητα εμφάνισης σημαντικής αύξησης  σωματικού βάρους είναι πιο συχνή σε νεαρούς ενήλικες, τα άτομα αυτά είναι ένας πρωταρχικός στόχος για προληπτικά μέτρα. Ο κύκλος του σωματικού βάρους που σχετίζεται με τη δίαιτα είναι ευρέως γνωστός ως δίαιτα yo-yo . Αναφέρεται στα ανεβοκατεβάσματα του σωματικού βάρους που συμβαίνουν συχνά σε ανθρώπους που κάνουν δίαιτα, χάνουν βάρους, και όταν σταματήσουν τη δίαιτα ξανά ανακτούν το βάρος που έχασαν και μερικές φορές περισσότερο από αυτό που έχασαν.

Επιπλέον, έχει πολυσυζητηθεί η πιθανότητα η απώλεια και η επανάκτηση σωματικού βάρους να είναι πιο επιζήμια από ότι η διατήρηση του αυξημένου σωματικού βάρους. Σε μια ανασκόπηση της βιβλιογραφίας μεταξύ 1964 και 1994, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι περισσότερες μελέτες δεν υποστήριξαν τυχόν αρνητικές επιπτώσεις στο μεταβολισμό που σχετίζονται με το φαινόμενο yo - yo. Επίσης, λίγα ή και καθόλου δεδομένα υποστήριξαν τον ισχυρισμό ότι είναι πιο δύσκολο να χάσουν βάρος για δεύτερη φορά μετά την επανάκτηση βάρους από την προηγούμενη θεραπευτική προσέγγιση. Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι το φαινόμενο αυτό δεν  αυξάνει  απαραίτητα το σωματικό λίπος και δεν επηρεάζει αρνητικά την αρτηριακή πίεση, το μεταβολισμό της γλυκόζης, ή τις συγκεντρώσεις λιπιδίων στο αίμα.

Καραμπάση Θάλεια,

Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Διαβάστε περισσότερα: www.medikcal.net